هشت سال دفاع مقدس نشان داد که همیشه حجت های خدا در زمین در بین آدمیان پنهان هستند و از آن میان ما به شهدای گمنام غبطه می خوریم که گمنام ترین گمنام ها هستند که با خدای خود انس گرفته و به عرش رسیده و نزد خدای خویش " عند ربهم یرزقونند ".
لذا با همین رویکرد احداث یادمان های شهدای گمنام هشت سال دفاع مقدس به عنوان یکی از مصادیق بارز انجام کارهای عمیق و ماندگار، یک فرصتی است تا با نگاه زیارتی و بهره گیری از ابزار هنر عظمت و ویژگی های معنوی و حماسه ی این برهه از تاریخ شکوهمند انقلاب اسلامی ایران، همواره در خاطره تاریخی ملت ایران جاودانه بماند. یادمان هشت شهید گمنام در تپه نورالشهدای شهرستان گرگان، با آمیزه ای از معماری و زیبایی و تلفیق آن با فرهنگ بومی و پیشینه تاریخی استان گلستان و شهرستان گرگان با پرهیز از هرگونه تجمل گرایی و هزینه های گزاف، پدید می آید که نشانگر آرمان مقدس شهدای گمنام باشد، شهدایی که به حق "مجهولون فی الارض و معروفون فی السماء" هستند. تا این یادمان مقصد زائرانی باشد که عاشقانه و عارفانه در پی تجدید میثاق و پیروی از راه سرخ شهدا هستند.موقعیت طبیعی اثر: در ضلع جنوب شهرستان گرگان و در غرب کنار جاده و مسیر گردشگری ناهارخوران، راه فرعی منتهی به تپه نورالشهداست که در موقعیت طول جغرافیایی 54 درجه، 27 دقیقه ، 5927/31 ثانیه و عرض جغرافیایی 36 درجه، 46 دقیقه ، 2173/49 ثانیه و یادمان هشت شهید گمنام دوران دفاع مقدس در این مکان واقع شده است و در نظر است مرکز فرهنگی " پارک موزه " دفاع مقدس استان گلستان نیز در آن منطقه احداث گردد.
تاریخچه و وجه تسمیه اثر: در اردیبهشت ماه سال 1381 مقارن با اربعین حسینی، پیکر مطهر هشت شهید گمنام دوران دفاع مقدس در تپه‌ای واقع در پارک جنگلی ناهارخوران شهر گرگان به خاک سپرده شدند و این تپه به نورالشهدا شهرت یافت. طی سال‌های ابتدایی از زمان تدفین، ساماندهی در اطراف مزار این شهدا صورت گرفته بود و در سال 1387 برای طراحی و اجرای یادمانی روی مزار این شهدا تصمیم گرفته شد و در سال 1389 عملیات اجرایی ساخت یادمان آغاز و در سال 1390 تکمیل و به بهره برداری رسیده است.
سبک و معماری طراحی : در معماری ایران فضای خالی جوهر اصلی معماری پنداشته میشود و ماده در حقیقت ابزاری است در راستای تعریف این فضا و شاید گفت معماری ایرانی هنر سازماندهی فضای خالی بوده است. این فضا در مساجد ایرانی و به خصوص صحن آنها کاملا محسوس است. در طراحی یادمان شهدای گمنام (گرگان- ناهارخوران) این فضای خالی ضمن یادآوری حضور شهدا با الهام از الگوی مساجد دو ایوانی شکل گرفته است. دو دیوار با پیکرهای ایوان مانند به یکدیگر نزدیک میشوند و میان خود فضایی پدید میآورند که از فضای طبیعی پیرامون مجزا است. این دو دیوار روبروی هم که مزار شهدا را دربرگرفته و در حرکت خود به بالا و در مسیری منحنی تبدیل به دو خط صاف روبروی هم میشوند. از این دو دیواره ایوان مانند بازشوهایی لوزی شکل جدا شده که به آنها بافتی هماهنگ با نمادها و نقشمایههای منطقه را ارائه میدهند. این بازشوها که با خط بنایی و توسط اسماء مقدس (الله، محمد، علی) زینت داده شدهاند، علاوه بر ایجاد پیوند بصری بین فضای داخل و پیرامون یادمان، با توجه به مرطوب بودن فضای جنگل به جریان هوای محیط اجازه حرکت و عبور میدهند. جهت پایداری و دوام مورد نیاز در بنای یادمان، همچنین هماهنگی با محیط جنگلی پیرامون، مصالح موردنیاز در نظر گرفته شده است.
ارتفاع این یادمان 16 متر است و الگوی محراب و قالی های ترکمن و ایده دیوار دفاعی تاریخی گرگان عنصر اصلی و مشخصه معماری آن را تشکیل می دهد که به منظور ماندگاری در برابر عوامل جوی، با استفاده از بتن ساخته شده است.
خصوصیات نمای یادمان :
-وجود 112 عدد لوزی در دیواره یادمان بعلاوه 2 عدد لوزی ورودی ، جمعا 114 لوزی، به نشانه تعداد سوره های قرآن کریم.
- شباهت المان از نمای داخلی به دو محراب رو به روی هم به معنای محل جنگ و مظهر نماز ستون دین.
- از نمای شمال به جنوب نمایانگر دو بال است که سنگ مزار شهدای گمنام را در بر گرفته اند.
- از نمای شرق به غرب نمایانگر طرح قالیچه ترکمن و نماد صنایع دستی بومی استان گلستان است.
- دارای 5 ردیف 8تایی لوزی، برگرفته از 5 تن آل عباء و 8 شهید گمنام خاکسپاری شده در این یادمان است.
- نمای کلی شبیه برج نگهبانی و سنگر می باشد که از طرح دیوار دفاعی تاریخی گرگان، الهام گرفته شده است.
ویژگی های خاص بنا : در این یادمان که با الهام گیری از معماری اسلامی- ایرانی ساخته شده است. تناسب بین رنگ ها، شیوه طراحی و معماری سبب شد تا این یادمان یکی از شاخص ترین پروژه های بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس به شمار برود و این طرح که می تواند الگویی برای ساخت یادمان هایی با محوریت انقلاب اسلامی و دفاع مقدس باشد، با بتن نمایان و بافت و رنگ چوب است.
"
"
"
